مراحل پوسیدگی دندان

تا به حال فکر کرده‌اید چرا دندانپزشک و بهداشت‌کار دهان و دندان شما همواره بر انجام مراقبت‌ها و استفاده از محصولاتی برای جلوگیری از تجمع پلاک روی دندان‌هایتان تأکید می‌کنند؟ دلیل ساده است: پوسیدگی دندان از پلاک شروع می‌شود؛ لایه نازکی از باکتری‌ها که به طور مداوم روی دندان‌ها تجمع می‌یابد.

1. اگر متوقف نشود، پلاک یا بیوفیلم به مرور زمان مشکلات زیادی در دهان ایجاد می‌کند:

2. باکتری‌های پلاک با قند ترکیب می‌شوند و در دهان اسید تولید می‌کنند.

3. اگر پلاک تجمع یابد، این اسیدها به تدریج مینای دندان را تخریب کرده و منجر به ایجاد پوسیدگی می‌شوند.

اگر پوسیدگی درمان نشود، به مرور زمان بدتر خواهد شد. مراحل پیشرفته‌تر پوسیدگی دندان نیازمند درمان‌های گسترده‌تر هستند.

وقتی پلاک تثبیت شود، باید از مراحل مختلف پوسیدگی آگاه باشید. بهتر از آن، بیاموزید چگونه می‌توانید همراه با دندانپزشک و بهداشت‌کار خود جلوی پلاک و پوسیدگی دندان را بگیرید.

مراحل پوسیدگی دندان

پوسیدگی دندان در پنج مرحله رخ می‌دهد که منجر به ایجاد حفره می‌شود. این مراحل عبارتند از:

مرحله 1: دمینرالیزاسیون (کاهش مواد معدنی) 

این نخستین نشانه پوسیدگی دندان است که روی سطح دندان (مینا) ظاهر می‌شود. مینا عمدتاً از مواد معدنی ساخته شده است. وقتی دندان‌ها در معرض اسیدهای تولیدشده توسط باکتری‌های پلاک قرار می‌گیرند، مینا شروع به از دست دادن این مواد معدنی کرده و ساییده می‌شود. این روند از بین رفتن مواد معدنی و ساییدگی مینا «دمینرالیزاسیون» نام دارد. نشانه‌های آن شامل لکه‌های سفید روی یک یا چند دندان است. 

مرحله 2: پوسیدگی مینا 

اگر پوسیدگی دندان متوقف نشود، به تخریب بیشتر مینا ادامه خواهد داد. لکه‌های سفید ممکن است به رنگ قهوه‌ای تغییر یابند و سوراخ‌های کوچکی به نام پوسیدگی ایجاد شود. این حفره‌ها باید توسط دندانپزشک پر شوند.

مرحله 3: پوسیدگی عاج

عاج بافتی است که در زیر مینا قرار دارد. عاج نرم‌تر از مینا بوده و سریع‌تر توسط اسیدها آسیب می‌بیند. وقتی پوسیدگی به عاج برسد، ممکن است با سرعت بیشتری پیشرفت کند. عاج همچنین حاوی لوله‌هایی است که به عصب دندان متصل می‌شوند. وقتی این بخش از دندان درگیر شود، حساسیت بیشتری به غذاها و نوشیدنی‌های گرم یا سرد ایجاد می‌کند. 

مرحله 4: آسیب به پالپ

پالپ درونی‌ترین لایه دندان است و شامل عصب‌ها و رگ‌های خونی می‌باشد که دندان را تغذیه می‌کنند. وقتی پالپ آسیب ببیند، ممکن است تحریک شده و متورم شود. این تورم می‌تواند فشار روی عصب‌ها ایجاد کرده و درد به همراه داشته باشد. اگر ریشه‌های دندان آسیب ببینند، درمان ریشه یا حتی کشیدن دندان لازم می‌شود.

مرحله 5: آبسه

با پیشرفت پوسیدگی به پالپ، باکتری‌ها می‌توانند نفوذ کرده و باعث عفونت شوند که ممکن است منجر به آبسه شود (کیسه‌ای از چرک در انتهای دندان). آبسه دندان می‌تواند درد شدیدی ایجاد کند که به فک نیز منتشر می‌شود. دیگر علائم این نوع عفونت شامل تورم لثه، صورت یا فک، تب و تورم غدد لنفاوی گردن است. این نوع عفونت می‌تواند منجر به از دست رفتن دندان یا انتشار به دندان‌ها و استخوان‌های اطراف شود و یک عفونت گسترده ایجاد کند. این وضعیت جدی است و باید فوراً درمان شود.

چگونه از پوسیدگی دندان جلوگیری کنیم

بهترین راه جلوگیری از پوسیدگی دندان، رعایت بهداشت دهان است. روزی دو بار مسواک بزنید و نخ دندان بکشید و از خمیردندان حاوی فلوراید استفاده کنید. فلوراید می‌تواند به بازسازی مواد معدنی و تقویت دندان کمک کند.
پیش از آنکه پوسیدگی به مرحله ایجاد حفره برسد، می‌توان آن را متوقف یا حتی معکوس کرد. برای این کار، دندانپزشک ممکن است درمان‌هایی مانند موارد زیر را توصیه کند:

✓ تقویت مینای دندان با محصولاتی مانند فلوراید موضعی.

✓ محافظت از دندان‌ها با محصولاتی مانند سیلانت‌ها (پوشش‌های محافظ).

از آنجا که پوسیدگی اولیه ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد، تشخیص آن تنها در معاینات دندانپزشکی امکان‌پذیر است. به همین دلیل، مراجعه منظم به دندانپزشک اهمیت زیادی دارد.

اگر درمان پوسیدگی را به موقع انجام ندهید، ممکن است به مراحلی برسید که نیازمند کارهای گسترده‌تر دندانپزشکی، افزایش حساسیت، درد و مشکلات بیشتر باشد.

با این حال، بسته به مرحله پوسیدگی، ممکن است درمان‌های مؤثری در دسترس باشند.

مقالات توسط دکتر محولاتی متخصص ارتودنسی بررسی می شود. این اطلاعات فقط برای اهداف آموزشی است. این محتوا قرار نیست جایگزینی برای مشاوره، تشخیص یا درمان حرفه ای پزشکی باشد. همیشه از دندانپزشک، پزشک یا سایر ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی واجد شرایط مشاوره بگیرید.